Vermindering regeldruk: minder regels, maar is het ook makkelijker geworden?

De overheid is al enige jaren druk in de weer met het verminderen van regeldruk en administratieve lasten. Ook het subsidie-instrumentarium van het Rijk is vanaf 2008 flink op de schop genomen. Volgens de statistieken is het aantal subsidieregelingen drastisch teruggebracht. Zo beschikt het ministerie van Economische Zaken tegenwoordig nog maar over een handvol regelingen, terwijl dit er vroeger tientallen waren.

Schijn bedriegt echter, want werd er vroeger voor vrijwel elke subsidie een aparte regeling opgesteld, tegenwoordig is de mode een nieuwe subsidiemogelijkheid onder te brengen in een zogenaamde kaderregeling.

Voor EZ geldt momenteel de Regeling nationale EZ-subsidies als de primaire kaderregeling. Deze ene regeling beslaat zo’n 270 pagina’s tekst en regelt de subsidieverlening voor onderwerpen uiteenlopend van duurzame landbouw tot innovatiekredieten en wind op zee-projecten.

Doorgeslagen?
Het moet gezegd, de stroomlijning van het subsidie-instrumentarium heeft sommige zaken zeker eenvoudiger gemaakt. Zo gelden er tegenwoordig in principe algemene regels voor alle regelingen. Deze zijn opgenomen in kaderbesluiten en kaderwetten, waar de genoemde kaderregelingen uiteindelijk onder vallen. Het idee was en is dus best goed, maar is de overheid niet een beetje doorgeslagen met het bundelen van al deze, vaak zeer uiteenlopende, subsidieregelingen?

Voor ons, als beheerders van de Vindsubsidies database behoort het bijhouden van wijzigingen in deze regelgeving tot de dagelijkse taken. Wij hebben flink wat ervaring met het doorgronden van de vaak ingewikkelde wetteksten, maar zelfs voor ons is het (vooral in deze enorme lappen tekst) een uitdaging de essentie van een regeling te achterhalen. Vroeger waren er dan wel meer regels, deze waren wel makkelijker te begrijpen. Een subsidieregeling bevatte namelijk, overzichtelijk binnen één wettekst, alle voorwaarden en regeltjes die van toepassing waren.

Zoekplaatje
En hoe zit dat nu? Door het samenvoegen, is het nu vaak een zoekplaatje geworden. Dat er algemene regels voor alle subsidies zijn opgesteld, betekent in de praktijk namelijk dat deze algemene regels (logisch ook) slechts op één plek worden opgenomen in de wetgeving. Voor een specifieke regeling heeft dit tot gevolg dat niet alle voorwaarden netjes bij elkaar staan, maar dat veelvuldig wordt verwezen naar bepalingen die zijn opgenomen op andere plekken binnen dezelfde regeling, of in een bovenliggend besluit. Dit maakt het geheel nogal lastig leesbaar. Ga maar na, had je vroeger een paar A4-tjes wettekst met alle bepalingen, van de subsidiepercentages tot de rapportageverplichtingen en aanvraagtermijnen, netjes bij elkaar. Tegenwoordig staan de subsidiepercentages in een enorme tabel, een groot aantal voorwaarden in het bovenliggende Kaderbesluit en worden de openstellingen en budgetten apart gepubliceerd.

Vindsubsidies-researcher Roel de Vrind