Horizon 2020: verwachte veranderingen binnen het thema Energie

BLOG - Horizon 2020, het Europese kaderprogramma voor onderzoek en innovatie, is halverwege zijn looptijd. Voor de periode 2018-2020 wil de Europese Commissie het programma op diverse punten aanpassen. Welke veranderingen kunt u verwachten binnen het thema Energie?

Om inzicht te geven in haar veranderingsplannen, heeft de Commissie zeventien 'Horizon 2020 scoping papers' gepubliceerd voor de verschillende thema's binnen Horizon 2020. Samen met een overkoepelend strategisch document geven de documenten aan welke richting de Commissie op wil gaan in de – later dit jaar – te publiceren definitieve Horizon 2020 werkprogramma's voor de periode 2018-2020.

Om u mee te nemen in de plannen uit de scoping papers hebben we u onlangs al op de hoogte gesteld van de algemene veranderingen aan Horizon 2020. Deze keer lichten wij de veranderingen voor het thema Energie toe.

Beleidscontext
Het eerste wat opvalt binnen het scoping paper voor het thema Energie heeft betrekking op de beleidscontext. Om voor subsidie in aanmerking te komen, moet de impact van een project bijdragen aan de realisatie van Europese beleidsdoelstellingen. Het is daarom van belang te weten wat die doelen zijn en waar ze beschreven staan.

Voor het thema Energie geldt Europa's Energy Union Strategy als hét raamwerk voor het Europese beleid. Het document roept de EU op tot wereldleiderschap op het gebied van hernieuwbare energie, efficiënter gebruik van energie én sterke, innovatieve bedrijven die energie-efficiënte en koolstofarme oplossingen ontwikkelen.

Om dit te ondersteunen, komt de Commissie tegen het einde van dit jaar met een uitgewerkte strategie gericht op 'Accelerating Clean Energy Innovation'. Hierin zullen de uitkomsten en de specifieke doelstellingen op het vlak van technologieontwikkeling, die staan beschreven in het Strategic Energy Technology Plan (SET), worden geïntegreerd.

Het Horizon 2020 werkprogramma voor de periode 2018-2020 zal vervolgens met gerichte acties de prioriteiten die in het nieuwe strategische document worden beschreven gaan ondersteunen. Deze prioritaire gebieden zullen logischerwijs in lijn liggen met die van de Energy Union en de 'SET-plan key actions'.

Maar wat zullen de concrete speerpunten zijn in de calls vanaf 2018?
Concrete acties zullen moeten bijdragen aan:

• de verdere verlaging van de CO2-uitstoot door energie;
• de verbetering van de continuïteit van de energievoorziening;
• het betaalbaar houden van energie op de lange termijn; en
• het verbeteren van de Europese concurrentiepositie op het gebied van innovatieve koolstofarme energietechnologieën.

Daarnaast zullen activiteiten – waar relevant – moeten bijdragen aan de volgende belangrijke horizontale kwesties:

• Open innovatie en slimme financiering. De nadruk ligt hier op het vertalen van onderzoeksresultaten naar innovaties die een doorbraak betekenen voor bestaande markten. Speciale aandacht zal gaan naar het creëren van meer gunstige marktomstandigheden, de ondersteuning van innovatieve business modellen en het vergroten van betrokkenheid van de burgers in de energietransitie;
• Open voor de wereld. Dit betreft samenwerking met internationale partners gericht op het waarmaken van de afspraken uit het Parijse Klimaatakkoord. Specifieke aandacht zal worden besteed aan grote en snel opkomende economieën, vooral in Afrika en Latijns-Amerika, en het ondersteunen van de Europese industrie om te profiteren van de kansen in deze (toekomstige) groeimarkten;
• Digitalisering. Big Data, kunstmatige intelligentie en het Internet of Things zijn belangrijke drijfveren voor de transformatie naar een duurzaam energiesysteem en zullen helpen om energie en geld te besparen en nieuwe winsten en banen te creëren. Bovendien zal door de digitalisering de participatie van de consumenten in de energiewaardeketen verbeteren;
• Sociale en Geesteswetenschappen. Een beter begrip van het 'energiegedrag' van de verschillende actoren, de effecten van beleid/economische interventies en een grotere betrokkenheid van de burgers zijn van cruciaal belang voor het veranderen van het energiesysteem. Nadruk ligt op sociale innovatie ter begeleiding van technologie-georiënteerde activiteiten;
• Onderwijs, opleiding en vaardigheden. De transformatie van het energiesysteem vereist ook een fundamentele verandering in de manier waarop de maatschappij betrokken wordt in de productie, distributie en gebruik van energie. Daarnaast is er behoefte aan een bekwame en goed opgeleide beroepsbevolking. De Energy Challenge zal de verbetering van onderwijs en opleiding voor mensen in verschillende leeftijdsgroepen en beroepen ondersteunen;
• Gezamenlijke acties met de lidstaten/geassocieerde landen. In overeenstemming met de geest van de Energy Union en de essentie van het SET-plan, zal de Energy Challenge zich ook inspannen om de coördinatie van energieonderzoeks- en innovatieprogramma's op verschillende niveaus voort te zetten om impact te maximaliseren.

Aarzel niet contact met ons op te nemen als u projectideeën heeft die binnen het bovenstaande zouden kunnen passen. Ons team van Europese subsidiespecialisten helpt u graag verder!

Oktober: publicatie nieuwe werkprogramma's ter waarde van € 30 miljard
De publicatie van de uiteindelijke Horizon 2020 werkprogramma’s voor 2018-2020 wordt in oktober van dit jaar verwacht met oproepen voor een totale waarde van € 30 miljard.

De Commissie heeft voor de herfst informatiesessies in de planning om u te informeren over de finale werkprogramma's en gerelateerde oproepen in uw sector. Ook wij zullen u op de hoogte houden van het nieuws rond de nieuwe werkprogramma's en thema's.