Vind hier het belangrijkste subsidienieuws van Prinsjesdag

WBSO in 2023 ongewijzigd verder, budget € 1370 miljoen

Minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft op Prinsjesdag een aparte Kamerbrief verstuurd over de afdrachtvermindering voor speur- en ontwikkelingswerk (S&O), beter bekend als de Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk (WBSO).

Er worden in het Belastingplanpakket 2023 geen grondslagaanpassingen van de WBSO voorgesteld. Ten aanzien van het budget zijn er wel ontwikkelingen: het totale beschikbare budget voor 2023 bedraagt € 1370 miljoen (€ 34 miljoen meer dan voor 2022). Dit bestaat uit het 'vaste' budget voor de WBSO van € 1281 miljoen, de € 27 miljoen die meegenomen is uit 2021 en € 62 miljoen resterend uit een enveloppe als gevolg van onderuitputtingen uit het verleden.

De raming van het benodigde budget van de WBSO voor 2023 bij gelijkblijvende parameters bedraagt € 1383 miljoen, een stijging ten opzichte van de raming voor 2022 van € 62 miljoen. Deze stijging wordt in belangrijke mate veroorzaakt door een verwachte stijging van de S&O-niet-loonkosten en -uitgaven. Daarmee is er voor 2023 met ongewijzigde parameters een geschat tekort van € 13 miljoen. Het kabinet heeft besloten dit tekort niet te dekken conform de bestaande budgetsystematiek. Voor 2023 komt er dus geen parameteraanpassing en de paramaters blijven dus als volgt:

• tarief eerste schijf: 32%;
• tarief eerste schijf starters: 40%;
• grens eerste schijf: €350.000 S&O-grondslag;
• tarief tweede schijf: 16%.

2024 en verder
De afspraak is om eventuele tekorten voor 2024 wel te dekken conform de budgetsystematiek. In 2023 kan nog een beroep worden gedaan op de nog resterende enveloppe en een onderuitputting uit 2021. In 2024 is deze enveloppe niet meer beschikbaar en onderuitputting van het budget in 2022 is gezien de hoge inflatie onwaarschijnlijk. Dat betekent dat bij ongewijzigd beleid het tekort in 2024 en de jaren erna fors op kan lopen, wat zal nopen tot ofwel neerwaartse parameteraanpassingen of het anderszins minder aantrekkelijk maken van de regeling.

Het kabinet onderkent het belang van een stabiel innovatie- en investeringsklimaat, met stabiele parameters voor de WBSO. Adriaansens is daarom in gesprek met het ministerie van Financiën hoe tot een (meer) structurele oplossing kan worden gekomen voor de budgetproblematiek binnen de WBSO passend bij de geldende budgetsystematiek.

Programmatuurontwikkeling
In de Prinsjesdagbrief van vorig jaar is toenmalig EZK-staatssecretaris Keijzer ingegaan op het eventueel wijzigen van de definitie van programmatuur (softwareontwikkeling) in de WBSO. Adriaansens meldt nu te hebben besloten om de programmatuurdefinitie niet aan te passen. Er zijn experts geraadpleegd, maar er is vooral met veel bedrijven (groot en klein) en intermediairs gesproken over de huidige reikwijdte en kaders van programmatuurontwikkeling binnen de WBSO en mogelijke en wenselijke aanpassingen daaraan.

Deze gesprekken maakten duidelijk dat er enorm wordt gehecht aan stabiel beleid, stabiele parameters en een toekomstbestendige WBSO. Het bleek niet mogelijk om tot een breed gedragen aanpassing te komen; alle voorgestelde en opgebrachte opties hadden volgens de meerderheid van de geraadpleegde partijen meer nadelen dan voordelen. Een voorbeeld daarvan is een verruiming van de definitie specifieke hoogwaardige ICT-toepassingen. Om die verruiming te dekken zou de regeling gelijktijdig dan ook elders versoberd dienen te worden. De logische conclusie is daarom dat het dan beter is de huidige definitie en de toepassing daarvan in stand te laten, aldus de minister. Lees meer over de WBSO.

Maatschappelijke Investeringssubsidie Warmtenetten 

Vanuit het Klimaatfonds wordt € 200 miljoen beschikbaar gesteld voor de Maatschappelijke Investeringssubsidie Warmtenetten (MIW). Doel van de regeling is het stimuleren van de aanleg van warmtenetten in de gebouwde omgeving. De regeling bevindt zich nog in de verkennende fase. Het is de bedoeling dat op grond van de MIW subsidie (eventueel in combinatie met een lening of garantie) kan worden verstrekt voor de investeringskosten van warmtenetten.

De voorbereiding voor de derde investeringsronde van het Nationaal Groeifonds is gestart en de verwachting is dat nieuwe voorstellen in het eerste kwartaal van 2023 kunnen worden ingediend. De verwachting is dat in 2023 opnieuw middelen worden gehonoreerd aan R&D- en innovatieprojecten. Lees meer over het Nationaal Groeifonds.

Het project Groenvermogen van de Nederlandse economie investeert in een groen-waterstof-ecosysteem bestaande uit:

• klein- en grootschalige demonstratieprojecten;
• grootschalige pilotprojecten en innovaties in de waardeketens chemie, vliegtuigbrandstoffen, staal en kunstmest;
• een R&D-programma; en
• een human capital programma.

Het doel van het project is om toepassingen van groene waterstof en groene chemie in onder andere de chemie, transport en zware industrie versneld mogelijk te maken door innovatie en kostenreductie.

In 2022 gaan alle onderdelen van GroenvermogenNL van start, waaronder een regeling voor kleinschalige demonstratieprojecten, het R&D-programma via sandpit-procedures en het human capital (HCA) programma. In 2023 volgt naar verwachting een openstelling van de tender (€ 500 miljoen, maximaal € 125 miljoen per project) voor opschaling en grootschalige toepassing.

De Versnelde Klimaatinvesteringen Industrie regeling (VEKI) wordt in 2023 voortgezet en geïntensiveerd, gevoed met middelen uit het Klimaatfonds voor 2023. Lees meer over de VEKI.

Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie

In 2023 wordt naar verwachting voor het eerst de nieuwe Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie (NIKI) opengesteld, mede ten behoeve van de in het Coalitieakkoord afgesproken maatwerkaanpak voor de 10 tot 20 grootste uitstoters, gevoed met middelen uit het klimaatfonds.

De NIKI is gericht op grotere CO2-reducerende projecten met alternatieve technologie die niet in de bestaande regelingen passen, vaak vanwege het unieke karakter. Projecten die net als bij de SDE++-regeling ook operationele ondersteuning nodig hebben, zoals elektrisch kraken of groene chemie.

De SDE++ wordt vanaf 2023 aangepast door het plaatsen van hekjes. Een hekje zorgt ervoor dat technieken met een hogere subsidie-intensiteit eerder aan bod komen, doordat voor technieken binnen een hekje budget wordt gereserveerd. Hierbij wordt gewerkt met een budget voor de domeinen waar zich nu knelpunten bevinden: lage-temperatuurwarmte, hoge-temperatuurwarmte en moleculen (onder andere groen gas, geavanceerde hernieuwbare brandstoffen en waterstofproductie). Voor elk van deze domeinen wordt een budget van € 750 mijoen gereserveerd bij een referentie-openstellingsbudget van € 5 miljard.

Voor CO2-afvang, -opslag of gebruik (CCS/CCU) en hernieuwbare elektriciteit wordt geen budget gereserveerd.

Daarnaast wordt binnen de hekjes de maximale subsidie-intensiteit verhoogd van € 300 per ton CO2 naar € 400 per ton CO2, om meer ruimte te creëren voor technieken met een hogere subsidie-intensiteit (zoals aquathermie, zonthermie en restwarmte). Lees meer over SDE++.

Om een extra impuls te geven aan isolatiemaatregelen in de gebouwde omgeving, wordt vanuit het Klimaatfonds € 100 miljoen toegevoegd aan het ISDE-budget 2023. Lees meer over ISDE.

In 2023 zijn nieuwe openstellingen voorzien van de MOOI-regeling, Hernieuwbare Energietransitie (HER+) en de DEI+. Lees hier meer over topsector energieprojecten.

EIA-en MIA-budgetten verhoogd

De budgetten voor de Energie-investeringsaftrek (EIA) en de Milieu-investeringsaftrek (MIA) worden verhoogd. Door de verhoogde inflatie en energieprijzen wordt door ondernemers veel gebruikt gemaakt van deze regelingen. Om bedrijven een extra steun in de rug te geven en vanwege de grotere vraag, verhoogt het kabinet het budget voor de EIA en de MIA structureel met respectievelijk € 100 miljoen en € 50 miljoen per jaar vanaf 2023. Het extra budget van € 150 miljoen in 2023 zal voornamelijk nodig zijn om ervoor te zorgen dat de bestaande bedrijfsmiddelen gestimuleerd kunnen blijven.

Op dit moment worden de EIA en de MIA overigens geëvalueerd. Deze evaluaties zullen begin 2023 worden afgerond. Als de evaluaties inzichten verschaffen over een aangepaste maar mogelijk doelmatigere budgetverdeling, zal het kabinet de budgetverdeling met ingang van 2024 heroverwegen. 

Lees meer over de EIA
Lees meer over de MIA

In 2023 daalt het bedrag dat beschikbaar is voor de regeling praktijkleren. De tijdelijke middelen die in het kader van het Nationaal  Programma Onderwijs en de Aanpak Jeugdwerkloosheid in 2021 en 2022 aan de regeling praktijkleren toegevoegd waren lopen namelijk af.

Vanaf 2023 worden de additionele middelen uit het coalitieakkoord (€ 125 miljoen per jaar tot en met 2026) binnen de Subsidieregeling STAP-budget (Stimulering Arbeidsmarktpositie) ingezet als compartiment voor de doelgroep praktisch geschoolden (tot en met mbo-4). Hierdoor kunnen de middelen op korte termijn - en toch haalbaar voor de uitvoering - voor deze groep worden gereserveerd. Daardoor wordt het STAP-budget voor deze groep beter toegankelijk en kunnen meer maximaal mbo-4 opgeleiden extra scholing volgen.

De Regeling extraterritoriale kosten voor ingekomen werknemers, ook bekend als de 30%-regeling, wordt per 1 januari 2024 beperkt tot de zogenoemde Balkenende-norm. In 2022 bedraagt deze norm € 216.000 op jaarbasis. Door deze aftopping mag dan binnen de 30%-regeling nog maximaal € 64.800 (30% van € 216.000) onbelast worden vergoed.

Het kabinet heeft een wetsvoorstel in voorbereiding waarin enkele wijzigingen in de systematiek van de Loonkostenvoordelen (LKV’s) worden voorgesteld. Voor de LKV’s wordt mogelijk gemaakt dat een nieuwe werkgever LKV kan ontvangen voor een werkgever die eerder een doelgroepverklaring heeft ontvangen waarvan de looptijd nog niet is verstreken. De voorwaarden van het LKV Herplaatsen Arbeidsgehandicapten worden gewijzigd, waardoor werkgevers vaker aanspraak kunnen gaan maken op dit LKV.

De subsidieregeling voor circulaire ketenprojecten - onderdeel van de Subsidieregeling circulaire economie - wordt uitgebreid naar grotere ketendoorbraakprojecten. Daarnaast wordt in 2023 gestart met een mkb-stimuleringsprogramma voor de ontwikkeling en opschaling van recycling.

Om opschaling bij verduurzaming van (huur)woningen te bevorderen, wordt de Subsidieregeling Renovatieversneller aangepast naar een subsidieregeling voor zowel de procesondersteuning als voor vraag- en aanbodbundeling van marktpartijen die op grote schaal willen renoveren.

Eind 2021/begin 2022 zijn de regeling Investeren in groen-economisch herstel en de regeling Samenwerken aan groen-economisch herstel opengesteld. Vanwege de enorme belangstelling - in het bijzonder voor de investeringsregeling - worden in het najaar van 2022 vergelijkbare regelingen opengesteld onder de geldende POP3+-subsidievoorwaarden. Dit houdt in dat een subsidiepercentage van 40% zal worden toegepast.

Voor de verduurzaming van de veehouderij blijven bestaande instrumenten beschikbaar. Voor technische innovatie worden onderdelen van de regeling Brongerichte verduurzaming van stallen en managementmaatregelen opengesteld, waarvoor in 2023 circa € 29 miljoen beschikbaar komt.
In 2023 wordt ook de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties opengesteld. Deze nieuwe regeling biedt veehouders een subsidie om hun veehouderij locatie of bedrijf op vrijwillige basis te beëindigen. Doel van de regeling is om een blijvende reductie van stikstofdepositie op stikstofgevoelige en overbelaste Natura 2000-gebieden in Nederland te realiseren. Voor de regeling is in 2023 circa € 104 miljoen beschikbaar.

In 2023 komt er circa € 36 miljoen beschikbaar ten behoeve van de regeling Energie-efficiëntie glastuinbouw en € 6 miljoen voor de regeling Marktintroductie van energie-innovaties.

In 2023 zal naar verwachting de nieuwe subsidieregeling kunstmestvervanging en mestverwerking worden opengesteld met een budget van € 6 miljoen. Het betreft een subsidieregeling voor de verwerkingsinstallaties die mest tot stikstof mestproducten verwerken en daarmee stikstof kunstmest vervangen.

Het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) en het Expertise Centrum Warmte (ECW) gaan in 2023 over in het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW). Dit programma ondersteunt gemeenten in de volle breedte van de warmtetransitie in de gebouwde omgeving. Onderdeel van het NPLW is een regionale ondersteuningsstructuur, die vanaf 2023 operationeel zal zijn.

Om (kwetsbare) huishoudens te ondersteunen bij het nemen van energiebesparende maatregelen stelt het kabinet in 2023 en 2024 in totaal € 300 miljoen beschikbaar voor het Nationaal Isolatieprogramma (NIP). Vanaf 2023 kunnen gemeenten plannen indienen voor de lokale aanpak (actielijn 1) van het NIP. Deze maatregel is een stap naar een meer fundamentele en structurele aanpak van grootschalige isolatie via het NIP.

Gemeenten krijgen in 2023 € 8 miljoen voor het ondersteunen naar werk van schoolverlaters met een structurele achterstand op de arbeidsmarkt. Het gaat om jongeren zonder startkwalificatie uit het praktijkonderwijs of voortgezet speciaal onderwijs of door voortijdige schooluitval en jongeren uit het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) met nadruk op niveau 1/entree en 2 in de beroepsopleidende leerweg. Doel is in onderlinge samenwerking met de school en de regionale meld- en coördinatiefunctie te zorgen voor een sluitende, integrale aanpak van school naar vervolgonderwijs of werk en bij uitval weer terug naar school of werk.

Vanuit het Klimaatfonds wordt € 200 miljoen beschikbaar gesteld voor de Maatschappelijke Investeringssubsidie Warmtenetten (MIW). Doel van de regeling is het stimuleren van de aanleg van warmtenetten in de gebouwde omgeving. De regeling bevindt zich nog in de verkennende fase. Het is de bedoeling dat op grond van de MIW subsidie (eventueel in combinatie met een lening of garantie) kan worden verstrekt voor de investeringskosten van warmtenetten.

Om gemeenten en provincies in staat te stellen de komende jaren extra arbeidskrachten aan te trekken om het Nederlandse klimaat- en energiebeleid uit te kunnen voeren, is in het coalitieakkoord in totaal € 5,6 miljard uitgetrokken voor de jaren 2023 tot en met 2030.

Om de duizenden Oekraïense kinderen die naar Nederland zijn gekomen onderwijs te geven is er extra schoolruimte nodig. Voor 2023 is er circa € 159 miljoen (voor primair onderwijs) en € 159 miljoen (voor voortgezet onderwijs) beschikbaar gesteld om hierin te voorzien. Het plan is om de middelen via een Specifieke uitkering aan gemeenten te verstrekken.

Er worden structurele middelen ter beschikking gesteld ten behoeve van de 'Brede impuls combinatie-functies' via een Specifieke uitkering. Het doel van deze impuls is om onder andere sport-, beweeg- en cultuuronderwijs op en rond scholen te versterken.

Vanaf 2023 worden de additionele middelen uit het coalitieakkoord (€ 125 miljoen per jaar tot en met 2026) binnen de Subsidieregeling STAP-budget (Stimulering Arbeidsmarktpositie) ingezet als compartiment voor de doelgroep praktisch geschoolden (tot en met mbo-4). Hierdoor kunnen de middelen op korte termijn - en toch haalbaar voor de uitvoering - voor deze groep worden gereserveerd. Daardoor wordt het STAP-budget voor deze groep beter toegankelijk en kunnen meer maximaal mbo-4 opgeleiden extra scholing volgen.

Gemeenten krijgen in 2023 € 8 miljoen voor het ondersteunen naar werk van schoolverlaters met een structurele achterstand op de arbeidsmarkt. Het gaat om jongeren zonder startkwalificatie uit het praktijkonderwijs of voortgezet speciaal onderwijs of door voortijdige schooluitval en jongeren uit het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) met nadruk op niveau 1/entree en 2 in de beroepsopleidende leerweg. Doel is in onderlinge samenwerking met de school en de regionale meld- en coördinatiefunctie te zorgen voor een sluitende, integrale aanpak van school naar vervolgonderwijs of werk en bij uitval weer terug naar school of werk.

Om de duizenden Oekraïense kinderen die naar Nederland zijn gekomen onderwijs te geven is er extra schoolruimte nodig. Voor 2023 is er circa € 159 miljoen (voor primair onderwijs) en € 159 miljoen (voor voortgezet onderwijs) beschikbaar gesteld om hierin te voorzien. Het plan is om de middelen via een Specifieke uitkering aan gemeenten te verstrekken.

Er worden structurele middelen ter beschikking gesteld ten behoeve van de 'Brede impuls combinatie-functies' via een Specifieke uitkering. Het doel van deze impuls is om onder andere sport-, beweeg- en cultuuronderwijs op en rond scholen te versterken.

In 2023 daalt het bedrag dat beschikbaar is voor de regeling praktijkleren. De tijdelijke middelen die in het kader van het Nationaal  Programma Onderwijs en de Aanpak Jeugdwerkloosheid in 2021 en 2022 aan de regeling praktijkleren toegevoegd waren lopen namelijk af.