Alles wat jij weten wil over Interreg!

Interreg is bij veel mensen bekend van naam en is  één van de bekendere Europese subsidieprogramma’s. Met nog geen 10 miljard in de programmapot voor alle Interreg-programma’s samen is Interreg opvallend genoeg niet één van de grootste Europese programma’s. In euro’s wordt het vele malen overschaduwt door grote broers zoals het Europees Sociaal Fonds (99,3 miljard) en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO, pijler 2 van de EU landbouwgelden) en Horizon Europe (beide 95,5 miljard). Waarom is Interreg dan toch zo’n bekend programma?

Om te beginnen vertegenwoordigt Interreg van de Europese subsidieprogramma’s veel kenmerken die wij typisch zijn gaan vinden voor de Europese fondsen: het gaat over de grote Europese beleidsdossiers, samenwerking over de grens is verplicht en er worden allerlei pilotprojecten uitgevoerd die heel zichtbaar zijn in de eigen omgeving. Interreg is daarmee een heel concreet en tastbaar programma, een symbool van de Europese eenwording en samenwerking op grote thema’s zoals klimaatverandering, technologische ontwikkeling, duurzaamheid, gezondheidszorg en arbeidsmarkt.

De verschillende soorten Interreg programma’s

Voor Nederland zijn er verschillende Interreg-programma’s van toepassing. Dit zijn bij lange na niet de enige Interreg programma’s, er zijn er in de 2021-2027 programmaperiode in heel Europa bijna 100! In Nederland hebben we te maken met de 3 grensoverschrijdende programma’s langs onze landsgrenzen: Interreg Duitsland-Nederland, Interreg Vlaanderen-Nederland, en Interreg Euregio Maas-Rijn. In de vorige programmaperiode hadden wij ook toegang tot het Interreg 2 Zeeën programma, deze houdt echter op te bestaan door de Brexit. Naast deze drie grensoverschrijdende programma’s maken we als Nederland ook deel uit van de twee transnationale programma’s Interreg North West Europe en Interreg North Sea Region (NSR). Als laatste maakt Nederland, net als de andere lidstaten van de Europese Unie plus Zwitserland en Noorwegen, deel uit van het Interreg Europe programma.

Deze programma’s hebben hun eigen kenmerken, vereisten, prioriteiten en typen projecten. Zo is Interreg Europe hoofdzakelijk gericht op beleidsontwikkeling en beleidsimplementatie, en daarmee met name voor lokale en regionale overheden heel interessant. Dit betekent overigens niet dat andere partijen niet welkom zijn, zolang deze maar non-profit zijn. De grensoverschrijdende programma’s zijn juist ook open voor deelname door for-profit partijen, naast uiteraard ook overheden, NGO’s, kennisinstellingen, en non-profit private partners. Datzelfde geldt voor de transnationale programma’s Interreg NWE en Interreg NSR. Vanwege onder meer staatssteunbepalingen, en de prioritaire focus op vergroten concurrentiekracht van het MKB, is deelname van for-profit organisaties vaak wel gericht op het MKB. Er zijn soms wel mogelijkheden voor grote bedrijven om mee te doen, bijvoorbeeld onder de de minimis optie, maar hiervoor is het wel van belang dat zij cruciaal zijn voor het consortium en dient dit vaak wel voorbesproken te worden met het programmasecretariaat.

Thematisch passen er heel veel projecten in Interreg. In de 2021-2027 programmaperiode zijn met name projecten op gebied van energie en klimaat passend voor alle programma’s. Per programma worden aanvullende thematische prioriteiten bekend gemaakt, zo wordt bijvoorbeeld duurzame mobiliteit expliciet genoemd door Interreg NSR, wordt agro & food geprioriteerd door Duitsland-Nederland en wordt de arbeidsmarkt als thema nadrukkelijk genoemd door Vlaanderen-Nederland en Interreg NWE. De subsidiepercentages verschillen van (maximaal) 50% voor de drie grensoverschrijdende programma’s, (maximaal) 60% voor de twee transnationale programma’s, en tot 80% voor Interreg Europe (afhankelijk van de projectpartner). Cofinanciering is dan ook altijd wel een vereiste, en dit kan soms een uitdaging zijn voor met name kennisinstellingen.

Bepaal welk Interreg programma geschikt is voor jou

Hoe bepaal je nou welk Interreg-programma het meest geschikt is voor je project? Uiteraard speelt hier ten eerste mee waar je eigen organisatie gevestigd is en in welk programmagebied deze locatie valt. Hoewel er uitzonderingen mogelijk zijn voor deelname door partners die buiten het programmagebied vallen, is het meestal wel een vereiste dat de hoofdaanvrager in het gebied gevestigd is. Daarnaast maakt je beoogde consortium veel uit: wil je deze het liefst beperkt houden tot samenwerking over 1 grens, dan is het grensoverschrijdende programma in je omgeving hiervoor het meest geschikt. Wil je het consortium graag uitbouwen tot partners uit 3 of meer landen dan zijn de transnationale programma’s juist geschikt. Een derde criterium is het onderwerp van je projectidee: deze moet aansluiten bij de prioriteiten van het programma. Vaak is een Interreg projectvoorstel dus een kwestie van passen en meten: het partnerschap moet complementair zijn en iedere partner moet uitlegbaar een cruciale rol spelen in het realiseren van het project, maar het moet wel ook passen binnen de grenzen van het programmagebied.